The Persistence of Memory-Salvador Dali

Tác phẩm thuộc trường phái siêu thực khắc họa hình ảnh của những chiếc đồng hồ quả quýt đang tan chảy, thể hiện quan điểm của Dalí về sự "mềm mại" và "cứng rắn", những yếu tố mà nhà họa sĩ đương thời bận tâm. Sử gia nghệ thuật Dawn Adès viết, "những chiếc đồng hồ là biểu trưng không rõ ràng về thuyết tương đối không gian - thời gian, là quan điểm siêu thực về sự sụp đổ các khái niệm trong một trật tự vũ trụ cố định".Adès cho rằng Dalí đang quan sát thế giới bằng việc thấm nhuần thuyết tương đối hẹp của Albert Einstein. Tuy nhiên, khi giải đáp thắc mắc trong một buổi trao đổi với nhà hóa học Ilya Prigogine, Dalí cho biết chúng không phải lấy cảm hứng từ thuyết tương đối, mà chỉ là từ những nhận biết thực tế khi ông quan sát một miếng pho mát Camembert tan chảy dưới ánh nắng

Sự xuất hiện lần đầu tiên của những chiếc đồng hồ uốn dẻo nổi tiếng đã trở thành một trong những biểu tượng Dalí yêu thích nhất. Thời gian tan chảy, bỏ mặc mọi tuyên bố cho rằng đây là một sự tham chiếu tuyệt đối, với liên hệ tới Thuyết Tương Đối mới của Albert Einstein, theo đó thời gian là một tọa độ linh hoạt và đáng ngờ. Nếu thời gian không còn đáng tin ở cuộc sống thực, nó có thể có ý nghĩa như thế nào trong không gian mộng mơ? Sự bền bỉ của thời gian do đó là tương đối: thời gian bất định và luôn biến đổi. Trí nhớ của chúng ta có lẽ là cách duy nhất để tạo ra sự bền vững và ổn định. Đồng thời, khái niệm về sự bền bỉ cũng trở thành một trò lừa đảo: những cảm giác mà bức tranh mang lại là tất cả mọi thứ trừ biểu hiệu của sự bền bỉ và vững chắc.

Điều này lý giải cho sự hiện diện của những yếu tố thiên nhiên trong bức tranh, cảnh vật, những ngọn núi và cây ô liu, thứ trở thành tàn tích cuối cùng của quá trình chuyển đổi từ chiều không gian thực tế sang chiều không gian mộng mơ, một lối đi xuất hiện trong tâm trí Dalí vào chính lúc đó. Vật thể trắng nằm dưới sàn trông như một con mắt đang nhắm (đang ngủ), nhưng nhiều người hiểu nó như là bức chân dung tự họa của chính Dalí ở trung tâm của bức tranh. Chiếc đồng hồ phía ngoài cùng bên trái – cái duy nhất bị kiến xâm nhập, một trong những ám ảnh cá nhân của Dalí – được coi là biểu tượng của sự suy tàn. Mặt khác, con ruồi trên chiếc đồng hồ trên bàn gợi ý rằng thời gian không chỉ tan chảy, mà nó còn đang mục nát. Thời gian, tọa độ cuối trong những tọa độ gục ngã trước cú sốc của sự hiện đại, đang bị tấn công, và nếu không có điều đó chúng ta sẽ không còn chỗ đứng. Tác phẩm là bức bích họa về sự mất mát của mọi điều chắc chắn.